حسابداری خدماتی

1-  صورت سود و زیان

صورت سود و زیان گزارشی از درآمدها و هزینه های شرکت در طی دوره زمانی معینی مثل یک سال یا شش ماه می باشد. مهم ترین بخش اطلاعاتی شرکت که سود ویژه آن است در صورت سود و زیان قید می شود. سود ویژه عبارت است از مازاد درآمد بر هزینه شرکت و به مراتب زیان ویژه نیز مازاد هزینه بر درآمد شرکت تعریف می شود.

2-  صورت حساب سرمایه

گزارش تغییرات در سرمایه شرکت در دوره زمانی مشخصی (یک سال، نه ماه، …) را صورت حساب سرمایه شرکت گویند. اقلام تشکیل دهنده صورت حساب سرمایه عبارتند از: سرمایه ابتدای دوره، سرمایه گذاری های مجدد، برداشت های صاحب شرکت و سود یا زیان ویژه شرکت که در صورت سود و زیان محاسبه شده است. د رنهایت صورت حساب سرمایه نشان دهنده سرمایه انتهای دوره شرکت خواهد بود.

3- ترازنامه

ترازنامه لیستی از دارایی ها، بدهی ها و سرمایه شرکت در تاریخ مشخصی است که عموما این تاریخ آخر ماه یا سال مالی می باشد. به طور مثال ترازنامه شرکت خدماتی همانند عکسی است که در تاریخ مشخصی از شرکت خدماتی گرفته می شود. ترازنامه که به آن صورت وضعیت مالی نیز گفته می شود شامل موارد دارایی های جاری و ثابت، بدهی های جاری و غیرجاری و سرمایه صاحب یا صاحبان شرکت است.

4- صورت گردش وجه نقد

این صورت مجموعه ای از دریافتی ها و پرداختی های شرکت در طی یک سال مالی را ارائه می دهد. صورت گردش وجه نقد در حسابداری خدماتی شامل 1- گردش وجوه حاصل از فعالیت های عملیاتی، 2- گردش وجوه حاصل از فعالیت های سرمایه گذاری و 3- گردش وجوه حاصل از فعالیت های تامین مالی می باشد که بالنتیجه وجه نقد پایان دوره را عرضه خواهد کرد.

نمونه ثبت های حسابداری شرکت های خدماتی (رویدادهای مالی یک شرکت خدماتی)

تا به اینجا دریافتیم که صورت های مالی هر شرکتی حاصل عملیات حسابداری آن شرکت است که در دفاتر حساب مربوطه ثبت شده اند. در شرکت های خدماتی نیز همانند هر شرکت دیگری به ازای هر فعالیت یا معامله ثبت هایی صورت می گیرد. در ادامه به نمونه ثبت های حسابداری شرکتهای خدماتی و شرح آنها می پردازیم:

1 – سرمایه گذاری ابتدایی صاحب شرکت خدماتی

به ازای این رخداد مالی در دفاتر حسابداری شرکت های خدماتی، دارایی شرکت بدهکار و سرمایه بستانکار ثبت می شود، این یعنی افزایش دارایی شرکت و سرمایه صاحب شرکت.

2 – ارائه خدمات به مراجعین

این رخداد مالی زمانی در دفاتر حسابداری خدماتی مالی ثبت می شود که خدمت یا خدماتی به مراجعین شرکت ارائه شود و وجه آن بصورت نقدی دریافت گردد، نتیجه این رخداد مالی، افزایش دارایی ها (موجودی نقد) شرکت و نیز افزایش درآمد شرکت خواهد بود.

3 – دریافت وجه خدمات انجام شده در آینده

این رخداد مالی نیز زمانی ثبت می شود که خدمت و یا مجموعه ای خدمات توسط شرکت ارائه شود و وجه آن در همان زمان دریافت نگردد و در آینده نزدیک دریافت شود، در نتیجه این رخداد مالی نیز سبب افزایش حساب دارایی ها و درآمدهای شرکت خواهد شد.

4 – ارائه خدمات به صورت نقد و نسیه به مراجعین

ثبت این رخداد مالی در دفاتر حسابداری خدماتی زمانی صورت می پذیرد که به ازای خدمت یا خدمات ارائه شده بخشی از وجه خدمت به صورت نقدی و بخشی دیگر به صورت نسیه دریافت شود. در نتیجه این رخداد مالی در سه حساب شرکت تغییرات صورت خواهد گرفت، دو حساب آن در دارایی ها و حساب دیگر در درآمد خواهد بود.

5 – پرداخت هزینه های شرکت

این رخداد مالی زمانی در دفاتر ثبت می شود که مقداری وجه نقد جهت برخی از هزینه های شرکت مانند هزینه آب، برق و … پرداخت شود. نتیجه آن یک حساب هزینه بدهکار و یک حساب دارایی بستانکار خواهد بود.

6 – پرداخت هزینه ها در آینده و دریافت رسید

این رخداد مالی زمانی در دفاتر حسابداری خدماتی ثبت می شود که قرار است در آینده هزینه ای پرداخت شود و بابت آن یک رسید دریافت شده است. بالنتیجه یک حساب بدهی و یک حساب هزینه افزایش خواهد یافت.

7 – دریافت هزینه خدماتی که قبلا ارائه شده است

این رخداد مالی هنگامی در دفاتر حسابداری شرکت های خدماتی ثبت خواهد شد که در گذشته ارائه خدماتی کرده باشیم و بابت آن وجهی دریافت نشده باشد، حال که وجه خدمات ارائه شده دریافت می شود یک دارایی در دفاتر کاهش و دارایی دیگر افزایش خواهد یافت.

8 – پرداخت صورت حساب های از قبل دریافت شده

این رخداد مالی نیز زمانی در دفاتر حسابداری شرکت خدماتی ثبت می شود که از قبل رسیدی برای شرکت ارسال شده باشد و شرکت هنوز به پرداخت آن اقدام نکرده باشد. حال که به پرداخت آن رسید دریافت شده اقدام می شود یک دارایی بستانکار و یک بدهی بدهکار ثبت می گردند.

9 – برداشت صاحب یا صاحبان شرکت

این رخداد مالی نیز زمانی ثبت می شود که صاحب یا صاحبان شرکت از حساب شرکت یک دارایی (نقدی یا غیرنقدی) برای مصرف شخصی خود برداشت نمایند. در نتیجه یک حساب موسوم به برداشت بدهکار می شود و یک حساب دارایی به صورت بستانکار ثبت خواهد شد.

10 – سرمایه گذاری مجدد صاحب یا صاحبان شرکت

این رخداد مالی زمانی در دفاتر حسابداری خدماتی ثبت می شود که صاحب یا صاحبان شرکت جهت افزایش سرمایه شرکت اقدام به افزایش سرمایه شرکت به صورت نقدی یا غیر نقدی کرده باشند. در نتیجه این رخداد یک حساب دارایی بدهکار ثبت می شود و حساب سرمایه بستانکار.

11 – خرید دارایی

این رخداد مالی زمانی روی می دهد که صاحب یا صاحبان شرکت اقدام به خرید یک یا چند قلم دارایی ارزشمند به صورت نقدی یا نسیه برای شرکت نمایند. این اقلام ارزشمند می توانند زمین، ساختمان، اسباب و اثاثیه اداری، تجهیزات و ملزومات اداری، موجودی کالا و … باشند. بدین ترتیب در هنگام خرید اقلام و دارایی های ارزشمند دو حالت ثبتی خواهیم داشت:

• حالت اول- خرید به صورت نقدی: در این حالت موجودی نقد در دفاتر حسابداری خدماتی بستانکار و دارایی خریداری شده بدهکار ثبت می شود.
• حالت دوم- خرید به صورت نسیه: در این حالت دارایی خریداری شده بدهکار و حساب های پرداختنی در دفاتر حسابداری شرکت خدماتی بستانکار ثبت می شوند.

12 – وام های دریافتی شرکت

گاها شرکت خدماتی برای انجام اموری از موسسات مالی و یا از اشخاص، تسهیلاتی با تضمین گذاشتن اسنادی چون چک و سفته دریافت می نماید. در ثبت این رخداد در دفاتر حسابداری خدماتی وجه دریافت شده در حساب موجودی نقد شرکت بدهکار و وام پرداختنی بستانکار ثبت می شود. در هنگام بازپرداخت تسهیلات دریافت شده ثبت به صورت معکوس صورت خواهد پذیرفت.

13 – دریافت مبلغ پیش از ارائه خدمت

حالتی را در نظر بگیرید که شخصی به شرکت خدماتی شما مراجعه و مبلغی را نزد شرکت به امانت می گذارد تا در موعد درخواست شده از طرف او خدمت مدنظرش توسط شرکت ارائه شود. در این حالت مبلغی که شخص پرداخت کرده در دفاتر حسابداری خدماتی (با عنوان پیش دریافت درآمد) در حسابی ثبت می شود. در هنگام دریافت وجه، وجه نقد بدهکار ثبت می شود و پیش دریافت درآمد بستانکار خواهد شد، پس از رسیدن موعد خدمت و هنگام ارائه خدمات نیز پیش دریافت درآمد بدهکار ثبت می شود و درآمد حاصله بستانکار می شود.

14 – دریافت اسناد در قبال ارائه خدمات

ممکن است شرکت خدماتی برای شخصی حقیقی یا حقوقی، خدماتی ارائه دهد و در قبال آن اسنادی چون چک دریافت کند. این اسناد ممکن است کوتاه مدت (کمتر از یک سال مالی) و یا بلند مدت (بیشتر از یک سال مالی) باشند. در هنگام دریافت اسناد، اسناد دریافتنی بدهکار و درآمد حاصل از خدمات بستانکار ثبت می شوند، در زمان وصول نیز موجودی نقد بدهکار و اسناد دریافتنی بستانکار ثبت می گردند.

حسابداری موسسات خدماتی و بازرگانی

در پایان بد نیست به این نکته نیز اشاره کنیم که در بسیاری از موارد حسابداری موسسات خدماتی و بازرگانی با هم اشتباه گرفته می شوند و گاهی این دو مورد به هم شبیه دانسته می شوند. لازم به ذکر است که فرآیندها، ثبت ها و جزئیات مربوط به حسابداری موسسات خدماتی از حسابداری شرکت های بازرگانی متفاوت است. از این رو سعی کردیم در مقاله حسابداری شرکت های بازرگانی به طور مفصل به این موضوع نیز بپردازیم. پیشنهاد می کنیم از این مقاله دیدن کنید.